نیتروژن جزو پرمصرف‌ترین عناصر غذایی در کشاورزی به حساب می‌آید. 78 درصد از گازهای تشکیل دهنده اتمسفر را N تشکیل می‌دهد، اما این درصد بالا برای بیشتر گیاهان قابل جذب نیست و صرفا گیاهانی که با باکتری‌های خانواده ریزوبیوم هم‌زیستی دارند می‌توانند N ترکیب شده در رسوبات آلی خاک را جذب کنند.
این عنصر در گیاهان به صورت پروتئین، اسیدهای نوکلئیک و کلروفیل شرکت دارد. در دسترس بودن مقدار مناسب این عنصر باعث بهبود رشد سبزینه‌ای، توسعه متعادل گیاه، افزایش پروتئین، بهبود رنگدانه‌های فتوسنتزی و در آخر افزایش تولید محصول می‌شود.
شکل کودی که برای گیاهان قابل جذب است به صورت –NO3 و +NH4(آمونیوم) بوده، –NO3(نیترات) یون غالب در جذب توسط گیاهان است. شکل و میزان جذب، در شرایط متفاوت اسیدیته خاک تغییر می‌کند. آمونیوم به دلیل مقاومت بیشتر در مقابل آبشویی در زراعت برنج بیشتر استفاده می‌شود.
N عنصری پویا(متحرک) بوده لذا علائم کمبود آن بیشتر در اندام‌ها(برگ) پیر گیاه نمایان می‌شود. این علائم شامل: زرد شدن برگ‌ها، این نشانه ابتدا در برگهای مسن نمایان شده و با ادامه کمبود ازت در برگهای جوان نیز قابل مشاهده است. مورد دیگر کاهش رشد طبیعی گیاه و به دنبال آن ریزش گل،کوچک بودن محصول وکاهش تولید محصول است.
https://khosheparvar.ir/ خوشه پرور
کودهای ازته:
کود اوره: پرمصرف‌ترین کود نیتروژنه در کشور با 46 درصد ازت خالص، به حساب می‌آید و با نام‌های کود سفید و کود شکری نیز شناخته می‌شود، جزوه کودهای ازته آمیدی( NH2) بوده و به آسانی در آب حل شده و درخاک تجزیه می‌شود. ابتدا به فرم آمونیومی و سپس نیتراتی تبدیل می‌شود. کود اوره به آسانی توسط گیاه جذب شده و در زمان کاشت محصول و یا به صورت سرک(پس رویشی) استفاده می‌شود، همچنین به دلیل قابلیت حل شدن در آب به صورت محلول‌پاشی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد
سولفات آمونیوم: این کود دو نوع عنصر را شامل می‌شود و دارای 20 درصد ازت و 24 درصد گوگرد است. به آبشویی مقاوم بوده و در خاک‌های آهکی گزینه مناسبی به شمار می‌رود. اما قیمت نسبتاً گران آن استفاده از این کود را در کشور محدود کرده است.
فسفات آمونیوم: این کود نیز دو منظوره بوده و ازت فسفر مورد نیاز گیاه را تامین می‌کند، به دو صورت مونو آمونیوم فسغات(جامد) و دی آمونیوم فسفات(مایع) در دسترس است. استفاده از کود مونو آمونیوم فسفات به دلیل تولید گرانول‌های اسیدی در مزارع با خاک خنثی و قلیایی مناسب است.
نیترات آمونیوم: با داشتن 33 درصد ازت در هر دو فرم نیتراتی و آمونیومی برای گیاه قابل جذب است. نکته منفی این کود هدر رفت و آبشویی بالای آن است که منجر به نفوذ به آبهای زیرزمینی و آلودگی آن می‌شود
