عناصر مورد نیاز گیاهان
گیاهان عالی چون قادر به ساختن مواد مورد نیاز خود از جمله اسیدهای آمینه، هورمونها، ویتامینها و… میباشند، موجودات بینظیریاند. البته این ویژگی زمانی عملی میشود که عناصر ضروری معدنی را همراه با دیاکسید کربن و آب در اختیار داشته باشند.
عناصر مورد نیاز گیاهان:
- عناصر معدنی زمانی جزو عناصر ضروری به حساب میآیند که چند ویژگی را شامل شوند:
- در صورت نبود آن عنصر گیاه قادر به کامل کردن چرخه زندگی(بذر تا بذر) خود نباشد
- نقش عنصر منحصر به فرد باشد و توسط عناصر دیگری قابل جایگزینی نباشد
- به طور مستقیم در چرخه متابولیک(سوخت و ساز) گیاه شرکت کند
مطابق معیارهای بالا 16 عنصر در این دسته بندی قرار دارند که در دو گروه عناصر پرمصرف و کممصرف قرار میگیرند.
پرمصرفها شامل: کربن، اکسیژن، هیدروژن، ازت(نیتروژن)، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد و کممصرف نیز شامل: روی، آهن، بر، منگنز، مس، مولیبدن و کلر میباشد.
میزان تمایل به جذب عناصر در گیاهان مختلف با یکدیگر متفاوت است. تشخیص میزان مورد نیاز عناصر و برطرف کردن آن با چند روش انجام پذیر است.
1- آزمایش و تجزیه خاک محل کشت: این مورد در آزمایشگاههای تخصصی بر روی نمونههای ارسال شده از مزرعه صورت میگیرد. لازم به ذکر است انجام نمونه گیری باید توسط افراد آشنا به بحث خاکشناسی انجام گیرد تا از میزان خطاهای نمونه برداری کاسته شود.
2- تجزیه بافت گیاهی: در زمان رشد گیاه و از گیاهان سطح مزرعه نمونه گیری صورت میگیرد( بخصوص در زمان مشاهده اختلال در رشد). با تجزیه برگ، میزان عناصر موجود در آن مشخص شده و در مقایسه با مقدار نرمالی که باید وجود داشته باشد وضعیت تغذیهای مزرعه مشخص میشود.
3- علائم ظاهری: این مورد به اندازه دو روش اول دقیق نیست و بیشتر به وسیله کارشناسان خبره کشاورزی قابل تشخیص است، اما در این روش فقط میتوان نوع عنصری که با کمبود آن مواجه هستیم را تشخیص دهیم و مقدار کمبود قابل برآورد نیست.