کمباینها:
- کمباین به ماشینی گفته میشود که چند کار را به صورت ترکیبی انجام میدهد. برای برداشت دانه گیاهانی چون گندم، جو، برنج، ذرت، حبوبات، آفتابگردان، گلرنگ، کلزا و… استفاده میشود.
- کمباینها در دو نوع یدککش(دروگر) و خودرو وجود دارند که اولی کارایی چندانی ندارد و استفاده از آن منسوخ شده است، اما کمباینهای خودرو در انواع مختلف کارایی بالایی در کشاورزی امروزه دارند.
- کمباینهای خودرو دو نوع است: کمباین تپه(کوهپایه) و کمباین اراضی مسطح
https://khosheparvar.ir/product/agricultural-machine/
کارهایی که در زمان برداشت توسط کمباین انجام میشود:
- گرفتن و جمعآوری محصول: توسط پروانه و چرخ و فلک، در محصولات ورس کرده (خوابیده) باید عمود بر جهت ورس حرکت کرد
- برش محصول: توسط شانه برش انجام میشود
- تغذیه محصول به داخل دستگاه: به وسیله هلیس و زنجیره نقاله
- کوبیدن و جداکردن دانه از محور خوشه(سنبله):به وسیله کوبنده و ضد کوبنده
- جدا کردن دانه از ذرات کاه
- جدا کردن دانه و کزل از ساقه
- حمل محصول: دو حالت دارد:
- حمل دانه تمیز: از واحدهای بوجاری به مخزن دانه
- حمل کزل: از واحدهای بوجاری به واحد کوبنده برای دوباره کوبی
پلاتفرم:
دستگاهی است که در قسمت جلویی کمباین قرار دارد و برای برداشت محصولات مختلف بعضی از قسمت های آن تغییر میکند.
اجزای پلاتفرم گندم و جو:
*شانه برش *پروانه یا چرخ و فلک *مارپیچ یا هلیس * مقسم یا تقسیم کننده محصول
پلاتفرم توسط دو عدد جک هیدرولیک نسبت به سطح مزرعه بالا و پایین میشود، پروانه همزمان با پیش روی کمباین ساقه محصولات را میگیرد و در اختیار شانه برش میگذارد، بعد از برش محصول پروانه در ادامه آن را تحویل هلیس میدهد. هلیس محصول بریده شده را از دوطرف به سمت مرکز میآورد و آن را تحویل زنجیر نقاله میدهد.
تنظیمات چرخ و فلک:
- تنطیم زاویه برخورد پره با ساقه محصول
- تنظیم فاصله عمودی پروانه نسبت به شانه برش
- تنظیم فاصله طولی پروانه نسبت به شانه برش
- تنظیم سرعت دوران پروانه، در محصولات ایستاده سرعت دوران کمتر از سرعت پیشروی است.
- در محصولات ورس کرده (خوابیده) باید پلاتفرم روی زمین باشد، پروانه جلوتر و پایینتر از شانه برش باشد،سرعت دوران پروانه بیشتر شود.
واحد تغذیه:
این قسمت در پشت پلاتفرم و مابین دو چرخ بزرگ جلویی قرار دارد، مانند پلاتفرم توسط جکهای هیدرولیک تنظیم میشود، محصول از روی سطح شیبدار و با زنجیره نقاله به واحد کوبنده فرستاده میشود.
تنظیمات
تنظیم فاصله زنجیر تا سطح شیبدار( برای غلات3 میلیمتر) و تنظیم شل و سفتی زنجیر
واحد کوبنده:
متشکل از دو قسمت کوبنده و ضد کوبنده، کوبنده به شکل سیلندری با تقریبا 1 متر طول و 70 سانتیمتر قطر که تعدادی زوائد به شکل نبشی روی آن قرار دارد.
انواع:
- سوهانی: برای غلات
- دندانه میخی: مخصوص حبوبات و برنج
- نبشی با روپوش لاستیکی: دانه ریز( شبدر یونجه و …)
تنظیمات کوبنده:
- تغییر دور خرمنکوب به وسیله تسمه
- فاصله بین کوبنده و ضد کوبنده( برای محصولات مختلف متفاوت است)
- ساقهها و خوشه ها از بین کوبنده و ضد کوبنده عبور میکنند، بیشتر خوشهها کوبیده شده از شبکه های ضد کوبنده عبور و روی سینی انتقال یافته سپس قسمت غربال و واحد بوجاری میروند. قسمت کمی از خوشه ها هم همراه با ساقهها به کاهپرانهای واحد جداسازی میروند.
در صورت کوبیدگی بیش از حد:
- دانه ها خرد میشوند
- میزان بار بر روی غربالها زیاد شده
- ریزش گندم از روی غربال اتفاق میافتد
اگر میزان کوبیدگی کم باشد:
- مقدار زیادی خوشه نیم کوب دوباره به واحد کوبندگی برمیگردد
- مقدار مواد روی کاه پران زیاد میشود
- ریزش دانه یاا کزل از کاه پرانها
- برای رفع ایراد ابتدا دور کوبندگی را تغییر داده و اگر نتیجه مناسبی حاصل نشد فاصله کوبنده و ضد کوبنده را تغییر میدهیم.
واحد جداسازی:
در کمباینهای امروزی قسمت تعظم دانهها در همان بخش کوبنده از کاه جدا میشوند، مقدار جدا نشده هم به وسیله ضربه زن، استوانه کلش کش، کاه برها و شبکه انگشتی زیر ضربه زن جدا میشوند.
اجزای واحد جداسازی:
- استوانه ضربه زن: پرهدار، در پشت و یالای کوبنده قرار دارد، سرعت دوران حدود 850دور در دقیقه، با کاهش سرعت خروج مواد از کوبنده در خروج از بین کوبنده و ضد کوبنده کمک میکند.
- کاهبرها: هم زمان با بردن کاه و کلش به سمت عقب با تکان هایی که دارند مقدار دانه ای که در واحد کوبنده خارج نشده را بر روی سینی ها میریزند
- شبکه انگشتی زیر ضربه زن: در ادامه ضد کوبنده قرار دارد، مواد خارج شده را نگهداری میکند تا به وسیله ضربه زن به کاهبرها منتقل شود
- پردههای برزنتی آویزان از سقف دالان کاه: مواد را به صورت یکنواخت روی کاهبرها پخش میکنند
- سینی دانه: زیر دستگاه کوبنده و قسمت جلویی کاهبرها قرار دارد، به صورت صفحهی پلهوار که با حرکت رفت و برگشتی خود دانههای کوبیده شده، کوبیده نشده، کزل و ذرات ریز کاه را به قسمت تمیز کننده منتقل میکند.
واحد تمیز کننده:
- جدا کردن دانهها از ذرات کاه و بقایای گیاهی، برگرداندن کزل و خوشههای کوبیده نشده به واحد کوبنده، تخلیه مواد خارجی به بیرون ماشین.
اجزای واحد تمیز کننده:
- غربال
- الک
- بادبزن
- صفحات شیبدار زیر غربال
- غربال و الک در یک قسمت قرار دارند، به چند بازو متصلاند که توسط بازوی چلاق دست مانند به سمت عقب و جلو تکان میخورند
- بادبزن در محفظه مخصوص و در جلوی الکها قرار دارد، باد وزیده شده ذرات کاه و بقایای گیاهی را از دانه جدا میکند
واحد جمعآوری و انتقال دانه به مخزن دانه:
این قسمت وظیفه دارد تا دانههای تمیز شده را از قسمت تمیز کننده به مخزن کمباین انتقال داده و در آنجا تخلیه کند.
اجزاء:
- مارپیچ پایین
- بالابر دانه
- مارپیچ بالا
- مخزن دانه
- مارپیچ تخلیه
واحد جمعآوری و انتقال مجدد کزل و .. به واحد کوبنده:
در این بخش از دستگاه خوشه های کوبیده نشده و نیم کوب جمعآوری شده و توسط اجزاء این بخش به قسمت کوبنده جهت کوبیدن مجدد فرستاده میشود.
تلفات دانه:
در تمامی کمبیاینها میزانی تلفات در برداشت محصول وجود دارد که در مدلهای مختلف متفاوت است
مقدار تلفات در حین برداشت تا میزانی قابل انتظار است که به تفکیک مراحل برداشت به شرح زیر است
- قبل برداشت تا 1 درصد
- در پلاتفرم تا 2 درصد
- در واحد کوبنده تا 1 درصد
- در واحد جداکننده تا0.4 درصد
- در واحد تمیز کننده تا0.4 درصد
منشأ تلفات قبل برداشت:
- خشک شدن بیش از حد محصول
- کوتاه بودن ارتفاع محصول
- ریزش در اثر برخورد با بدنه
منشأ تلفات در پلاتفرم:
- ریزش خوشه در برخورد با تیغه
- ریزش دانه از خوشه در اثر برخورد
- ریزش خوشه در زمان سرعت نامناسب پروانه
منشا تلفات در قسمت کوبنده:
- شکستگی دانه
- هجوم زیاد مواد به واحد کوبنده
منشأ تلفات در قسمت تمیز کننده:
- سرعت زیاد بادبزن
- وجود مقدار بیش از حد مواد بر روی غربال
- عدم تنظیم بودن دهانه غربال و الک