ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ گیاهان

ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ گیاهان

https://khosheparvar.ir/

ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ گیاهان

استخراج ترکیبات دارویی گیاهان اولین مرحله اساسی را در تحقیقات گیاهان دارویی تشکیل می دهد و آماده سازی عصاره ها از گیاهان، نقطه شروعی برای جداسازی و خالص سازی ترکیبات شیمیایی حاضر در گیاهان است.

روشهای مختلف استخراج بطور وسیعی به منظور بدست آوردن چنین ترکیبات طبیعی با ارزشی بررسی شده اند. شایان ذکر است که در کل در انتخاب روش استخراج مواد موجود در گیاه بایستی بدانیم استخراج چه ترکیبی در گیاه مورد نظر است. در گذشته استخراج با حلال متداولترین روش استخراج بود. این روش زمان بر است و در آن حلال زیادی هم مصرف می شود.

 به همین دلیل در سالهای اخیر استفاده از روشهای مختلفی برای کاهش زمان استخراج، کاهش مصرف حلال، کاهش آلودگی، تسهیل استخراج بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

نوع روش به کار رفته برای استخراج و عصاره گیری از بافتهای گیاهی به نوع بافت گیاهی، نوع ماده جداشدنی و مقاومت ماده جدا شده به حرارت بستگی دارد و انتخاب یک روش مناسب استخراج می تواند غلظت آنتی اکسیدانهای مربوط به گیاه را افزایش دهد. هر روش راندمان استخراج متفاوتی دارد و ترکیبات مختلفی در عصاره حاصل از هر روش موجود است.

فن آوری های جدید و مختلفی شامل عصاره گیری همراه با امواج فراصوت، عصاره گیری همراه با امواج مایکروویو و عصاره گیری همراه با مایع فوق بحرانی بمنظور استخراج ترکیبات از گیاهان گسترش یافته اند.

این فناوری ها به منظور کاهش یافتن مدت زمان عصاره گیری، میزان حلال مصرفی، افزایش بازده استخراج و تقویت کیفیت عصاره حاصله گسترش یافته اند. برای بدست آوردن بهترین و موثرترین عصاره، توجه به مواردی از جمله خصوصیات ماده گیاهی، انتخاب حلال مناسب و دقت در مراحل عصاره گیری ضروری است.

ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻭ ﻣﺪﺭﻥ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺟﻤﺎﻟﻲ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻋﺼﺎﺭﻩ ﺍﺯﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﻧﺪ ﺍﺯ: ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ  ﺳﻮﻛﺴﻠﻪ و ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﺣﻼﻝ. ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺍﻭﻟﺘﺮﺍﺳﻮﻧﻴﻚ،  ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﻣﺎﻳﻜﺮﻭﻭﻳﻮ ﻭ ﺳﻴﺎﻝ ﻓﻮﻕ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎﺭﻭﺵﻫﺎﻱ  ﻣﺪﺭﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ، ﺣﻼﻝ ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ، ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ، ﺩﺭﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻣﻮﺛﺮ ﻋﺼﺎﺭﻩ  ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺣﺴﺎﺱ ﺑﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ، ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ  میگردد.

ﻣﻮﺍﺩ ﻣﻌﻄﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺍﻋﻈﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﺼﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ، ﺍﺯ ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺁﻥﻫﺎ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ  ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ. ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤﻲ  عبارتند از:

• خیساندن:

ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺗﻤﺎﺱ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﻴﺎﻩ ﻭﻳﻚ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﻼﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭﺍﻳﻦ  ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﻮﺩﺭ ﻳﺎ ﺧﻮﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭﻳﻚ ﻇﺮﻑ ﺩﺭﺑﺴﺘﻪ ﺩﺭﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎﺣﻼﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ  ﺣﻼﻝ ﻭﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺰﺩﻥﻫﺎﻱ ﻣﻜﺮﺭ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭﺩﻣﺎﻱ ﺍﺗﺎﻕ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎﻣﻮﺍﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭﮔﻴﺎﻩ ﺩﺭ  ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺣﻞ ﺷﻮﺩ.ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺻﺎﻑ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎﻣﺎﺩﻩ ﻱ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﺮﻙ  ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﺩ.ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﺟﺎﻱ ﻣﻤﻜﻦ ﺭﻭﻱ ﻣﺮﻙ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﻮﺩ.

ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺎﻳﻊ ﺻﺎﻑ ﻭﺷﻔﺎﻓﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ، ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﻳﺴﺘﺎ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻟﺮﺯﺵﻫﺎﻱ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﮔﺎﻩ ، ﺭﻭﻧﺪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻛﺎﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻟﺮﺯﺵ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺣﻼﻝ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﮔﻲ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻏﻠﻴﻆ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﺩﺭﺍﻃﺮﺍﻑ ﺳﻄﺢ ﺫﺭﺍﺕ ﺭﺍ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﻼﻝ ﺗﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ

• ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﺳﻮﻛﺴﻠﻪ

دﺭ ﺭﻭﺵ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﮔﺮﻡ(ﺳﻮﻛﺴﻠﻪ)ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺍﺩ ﺧﺎﻡ ﺁﺳﻴﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻛﺎﻏﺬ ﺻﺎﻓﻲ ﺿﺨﻴﻢ ﻳﺎ ﻛﺎﺭﺗﻮﺵ ،ﺭﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﻣﺤﻔﻈﻪ E ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ  (ﺷﻜﻞ (۱-۲ . ﺣﻼﻝ ﺩﺭﻓﻼﺳﻚ A ﮔﺮﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺨﺎﺭﺍﺕ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﺪﺍﻧﺴﻮﺭ D ﻣﺘﺮﺍﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ  ﻗﻄﺮﻩﺍﻱ ﺭﻭﻱ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻲﺭﻳﺰﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﺁﻥ ﺩﺭﺗﻤﺎﺱ ﺍﺳﺖ ، ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺼﺎﺭﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎﺭﺝ  ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ﺩﺭ ﻣﺤﻔﻈﻪ E ﺑﻪ ﺑﺎﻻﻱ ﻟﻮﻟﻪﻱ ﺳﻴﻔﻮﻥ C ﻣﻲﺭﺳﺪ ، ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺤﻔﻈﻪ E ،ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻓﻼﺳﻚ A ﺳﺮﺍﺯﻳﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﺷﺎﻳﺪ ﻻﺯﻡ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﺮﺧﻪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ.ﺩﺭ ﻫﺮ ﭼﺮﺧﻪ  ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﻴﺮ ﻓﺮﺍﺭ ﺩﺭ ﺣﻼﻝ ﺣﻞ ﻣﻲﮔﺮﺩﻧﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﺮﺧﻪﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﻓﻼﺳﻚ  جمع آوری ﻭ ﺗﻐﻠﻴﻆ می شود

شکل (2-1) ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﻮﻛﺴﻠﻪ

ﺍﺯ ﻣﺰﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺪﺍﻗﻞ  ﺣﻼﻝ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪﻱ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﺣﻼﻝ ﺍﺳﺖ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻋﺼﺎﺭﻩ ﮔﻴﺮﻱ ، ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺑﻪﺩﺳﺖﺁﻣﺪﻩ  توسط ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺭﻭﺗﺎﺭﻱ ﺣﻼﻝ ﺯﺩﺍﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ.. ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ، ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺕ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺣﺮﺍﺭﺕ ، ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﺠﺰﻳﻪ  ترکیبات ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ می آید

• میکرو ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻓﺎﺯ ﺟﺎﻣﺪ  ( SPME )

یک ﺭﻭﺵ ﺟﺬﺏ-ﻭﺍﺟﺬﺏ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﻣﻌﻄﺮ ﻭ ﺁﺭﻭﻣﺎﺗﻴﻚ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺁﻧﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ، ﺍﺯ ﻓﺎﺯ ﮔﺎﺯ  ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﻼﻝ ﺁﻟﻲ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﻧﮓ SPME  ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﺯﻳﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺭﻭﻛﺶ ﻓﻴﺒﺮ ، ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻭﻳﺎﻝ ﺣﺎﻭﻱ  ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺁﻧﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮﺍﺭ ﺟﺬﺏ ﻓﻴﺒﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ، ﺳﺮﻧﮓ  ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺭﻭﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ GC-MS ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﺳﭙﺲ ﺟﻬﺖ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﺟﺰﺍﻱ نمونه طی ﻋﻤﻞ ﻭﺍﺟﺬﺏ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧد.

شکل (۲-۲)  ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻓﻀﺎﻱ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ

ﺳﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻥ ، ﻋﺪﻡ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺣﻼﻝ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺍﺯ ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﺭﻭﺵ ﻣﻴﻜﺮﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻓﺎﺯ ﺟﺎﻣﺪ ﺍﺳﺖ.ﺍﺯ  ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺯﻳﺎﺩ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺵ ﻭ ﻭﺯﻥ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﺎﻻ یا ترکیبات غیر فرار اشاره کرد.

 روش های ﻧﻮﻳﻦ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ

ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻗﻮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻓﻨﻠﻲ، ﻓﻴﺘﻮﻛﻤﻴﻜﺎﻝ ﻫﺎ، ﺭﻧﮕﺪﺍﻧﻪﻫﺎ، ﺁﻧﺘﻲﺍﻛﺴﻴﺪﺍﻥﻫﺎ، ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮﻭﺑﻲ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻃﻌﻢ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻋﺼﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺩﺭ  ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ، ﻏﺬﺍﻳﻲ، ﺁﺭﺍﻳﺸﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻱ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺳﺎﺯﻱ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺳﻨﺘﻲ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻮﺍﺩ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺣﻼﻝ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺻﺤﻴﺢ ﺣﻼﻝ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻳﺎ  ﺍﺧﺘﻼﻁ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺟﺮﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﻄﺮ ﺟﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ۱۲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺖ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺩﺭ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ، ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺭﻭﺵﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺭﺍﻧﺪﻣﺎﻥ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺳﺮﻳﻊ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ، ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻢ  حلال ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ ۳ ﺭﻭﺵ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﻛﺎﺭﺍﻣﺪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

• ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺭﻳﺰﻣﻮﺝ  ( MAE )

اﻭﻟﻴﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺗﺎﺑﺶﺩﻫﻲ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﻣﻴﻜﺮﻭﻭﻳﻮ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۴۷ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺍﺝ، ﮔﺴﺘﺮﻩﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﺝ  ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺑﺎ ﻃﻮﻝﻣﻮﺝ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﻩﻱ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﺑﻴﻦ ۰/۳ ﺗﺎ ۳۰ ﮔﻴﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ  ﻣﺎﻳﻜﺮﻭﻭﻳﻮ ﺑﺎ ﺟﺬﺏ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﺎﺩﻩ ،ﺑﻪ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﮔﺮﻣﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ۲۴۵۰. ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﺭﺍﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻮﺭﺩ  ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﻣﺎﻳﻜﺮﻭﻭﻳﻮ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺧﺮﻭﺟﻲ ۶۰۰-۷۰۰ ﻭﺍﺕ ﺍﺳﺖ.

 ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺳﺎﺩﻩ ، ﺩﻭﺳﺖﺩﺍﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪﺻﺮﻓﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻓﻌﺎﻝ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺖ.ﻣﺎﻳﻜﺮﻭﻭﻳﻮﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻥ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻋﻤﻮﺩ ﺑﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ۲ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﻣﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﻳﻜﻲ ﭼﺮﺧﺶ ﺩﻭﻗﻄﺒﻲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻳﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎﺕ  باعث ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﻮﻟﻜﻮﻝﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪﻥ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻲﺷﻮﺩ.  با ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ۲/۴۵ ﮔﻴﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ۴/۹ ×۱۰ ۹ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺮﻳﻊ ﺍﺳﺖ.ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻫﻢﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺍﺟﺰﺍﻱ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻣﺎﻳﻜﺮﻭﻭﻳﻮ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﺩﻱ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﻚ ﺁﻥﻫﺎ ﺟﺬﺏ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.

 ﮔﺮﻣﺎﻱ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺨﺎﺭ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻩ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺯﻳﺮﻻﻳﻪ ﺭﺍ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ  ﺣﻼﻝ ﺁﺯﺍﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﮔﺮﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺨﺎﺭ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﺁﺯﺍﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺍﺯ ﺣﻼﻝﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺩﻱ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﻚ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻣﺎﻛﺮﻭﻭﻳﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺟﺬﺏ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﺍﺯ ﺣﻼﻝﻫﺎ ، ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﻣﺎﻛﺮﻭﻭﻳﻮﺭﺍ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩ.ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﺁﺏ ﺑﻪ ﺣﻼﻝ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ  افزایش ﺑﺎﺯﺩﻩ ﺷﻮﺩ.

از ﺩﻳﮕﺮ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﻛﻢ ﺑﻪ ﺣﻼﻝ ، ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻛﻮﺗﺎﻩﺗﺮ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ  ﺑﻪ ﺳﻮﻛﺴﻠﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ؛ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ  ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻓﻨﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺭﻓﻼﻛﺲ  عمل ﻣﻲﻛﻨﺪ

2-استخراج به کمک فراصوت

این ﺭﻭﺵ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺻﻮﺗﻲ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﺑﺎﻻ،ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻ ﻭﺗﻌﺎﻣﻞ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻳﻚ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﻢﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ.ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﻓﺮﺍﺻﻮﺕ ﺫﺭﺍﺕ ﺟﺎﻣﺪ ﻭ ﻣﺎﻳﻊ ﺍﺭﺗﻌﺎﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ  ﺣﺮﻛﺘﺸﺎﻥ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻣﻼﺡ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﺯ ﻓﺎﺯ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ ﺣﻼﻝ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺍﮔﺮ ﺷﺪﺕ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﻓﺮﺍﺻﻮﺕ ﺩﺭﻳﻚ ﻣﺎﻳﻊ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪﺍﻱ ﻣﻲﺭﺳﺪﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻧﮕﻪﺩﺍﺷﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺣﺒﺎﺏ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺣﻔﺮﻩﺯﺍﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ(ﺷﻜﻞ (۴-۲ .ﺳﻘﻮﻁ ﺣﺒﺎﺏﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ، ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ  اﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﻏﺸﺎﻫﺎﻱ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺭﺍﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﻔﻮﺫﺣﻼﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻠﻮﻝ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﺪ ﻭﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺟﺮﻡ ﺭﺍ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﺪ.

ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎﺭﻥ ﺭﻳﺰ ﺣﻔﺮﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺩﻳﻮﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﻩ ﺷﺪﻥ ﺳﻠﻮﻝﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺍﺯ ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﻩﺳﺎﺯﻱ ﻛﻤﺘﺮ،ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻛﻢ ﻣﺎﺩﻩ،ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮﺩﻥ،ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺣﻼﻝ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻔﻴﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺧﺎﻟﺺﺳﺎﺯﻱ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ  ﻓﻌﺎﻝ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﺍﺳﺖ.ﻋﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺍﺛﺮﻣﺨﺮﺏ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪﻩ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻓﺮﺍﺻﻮﺕ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻓﻌﺎﻝ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝﻫﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﻣﻮﻟﻜﻮﻝﻫﺎﻱ ﺩﺍﺭﻭیی ﺍﺳﺖ

شکل (۴-۲)    ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻓﺮﺍﺻﻮﺕ

شکل (5-2) ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﺍﺯ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻓﺮﺍﺻﻮﺕ

• ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﻓﻮﻕ بحرانی

اﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﻓﻮﻕ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺑﺎ ﺣﻼﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﮔﺮﺍﻥﻗﻴﻤﺖ،ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﻛﻤﺘﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ . ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭﻙ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﻛﺎﻣﻼ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻭ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺣﻼﻝ ﺩﺭﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﻧﻘﺎﻁ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻔﻮﺫ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﺩﺭ ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﮔﻴﺎﻩ ﺟﺎﻣﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﺗﺮ ﻭ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺑﻪ ﺣﻼﻝﻫﺎﻱ ﺁﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺣﻼﻝﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﮕﺰﺍﻥ ،ﭘﻨﺘﺎﻥ ، ﺑﻮﺗﺎﻥ، ﺍﻛﺴﻴﺪﻧﻴﺘﺮﻭﮊﻥ ﻭ ﻛﺮﺑﻦ ﺩﻱ ﺍﻛﺴﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝﺗﺮﻳﻦ ﺣﻼﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ.

ﺩﻱ ﺍﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺍﺭﺍﺑﻮﺩﻥ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﭼﻮﻥ ﺑﻲﺧﻄﺮ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺳﻤﻲ ﺑﻮﺩﻥ،ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﺣﺖ ﺍﺯ ﺭﻭﻏﻦ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝﺷﺪﻩ، ﻛﺸﺶ ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻢ،ﻭﻳﺴﻜﻮﺯﻳﺘﻪ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺯﻳﺎﺩ،ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺑﻮﺩﻥ،ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂﺯﻳﺴﺖ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺣﻼﻝ ﻓﻮﻕ بحرانی کاربرد ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭد